Nowy cykl: Piękno biblioteki będzie ukazywać najpiękniejsze miejsca służące gromadzeniu książek. Śledźcie uważnie, codziennie pojawi się coś nowego.
Część 1: Słynni bibliofile i ich biblioteki
1. Pisarz i bibliofil Umberto Eco to właściciel około 50 tysięcy książek. Imponująca kolekcja przechowywana jest w dwóch domach autora „Imienia róży”. 30 tysięcy woluminów znajduje się w posiadłości w Mediolanie widocznej na załączonym zdjęciu (kliknij w obrazek, żeby powiększyć). Na półkach w długim holu poustawiana jest tylko proza. W dużym pokoju za oszklonymi szafkami umieszczono najcenniejsze eksponaty. Na osobnym regale znajdują się również wszystkie wydania książek napisanych przez samego Eco, kilka półek z publikacjami na temat jego twórczości, dział książek do rozdania i wiele innych. „Żyjemy dla książek” – twierdzi pisarz, czego sam może być najlepszym dowodem.
2. Domową bibliotekę amerykańskiego profesora nauk humanistycznych Richarda A. Mackseya. W swojej kolekcji zgromadził on ponad 70 tysięcy książek wartych 4 miliony dolarów. Macksey zaczął zbierać książki, gdy miał 13 lat. Przez ponad pół wieku jego zbiory wypełniły cały dom – wszystkie cztery kondygnacje budynku i prawie każde pomieszczenie, wliczając garaż. Książki zajmują niemal całą powierzchnię pomieszczeń, nie tylko regały. Leżą również na parapetach i podłodze. Studenci, z którymi prowadził seminaria między rzędami książek, lubili żartować, że w jego zbiorach znaleźć można nawet oryginał „Dziesięciu Przykazań”. Kilka lat temu profesor przekazał całą swoją kolekcję na rzecz biblioteki uniwersytetu, na którym pracował.
3. Larry McMurtry książki pisze, książki zbiera i książkami handluje. Nic więc dziwnego, że jego prywatna biblioteka zawiera ponad 32 tysiące woluminów, a wśród nich największe skarby wpisane w tradycję i historię amerykańskiej literatury, m.in. unikatowa kolekcja dzieł H. G. Wellsa, undergroundowe komiksy dla dorosłych, albumy z fotografiami oraz niezliczona ilość prozy.
4. Kolekcja 30 tysięcy książek należąca do Alberto Manguela mieści się w XV-wiecznej stodole wykutej w kamieniu. Autor „Mojej historii czytania”, niegdyś lektor samego Jorge Luisa Borgesa, odziedziczył miłość do książek po swoim mistrzu.
5. Osho, hinduski mistyk zmarły w 1990 roku, posiadał największą prywatną bibliotekę na świecie liczącą ponoć 100 000 tomów (kliknij w obrazek, żeby powiększyć). Książki zajmowały szereg korytarzy w jego rezydencji w Poonie (Indie). Najcenniejsze egzemplarze znajdowały się w centralnym pokoju na szklanych półkach za przesuwanymi szklanymi drzwiami. Osho kierował się filozofią, że dwie książki tej samej wielkości lub koloru nie mogą stać obok siebie na półce, co sprawia, że ułożenie książek daje efekt fal, który jest mniej przytłaczający dla człowieka.
6. Mieszcząca 58 tysięcy książek kolekcja, składająca się głównie z pierwszych wydań kryminałów, jest własnością Otto Penzlera, właściciela nowojorskiej księgarni i redaktora. Budowa przydomowej biblioteki zajęła mężczyźnie 10 lat i ukończona została w 2003 roku. „Ludzie mówią, że to dość duży dom” – stwierdził w jednym z wywiadów Penzler. „Powiedziałbym, że to skromnej wielkości dom dołączony do bardzo dużej biblioteki.”
7. Domowa biblioteka projektanta mody Karla Lagerfelda mieści się w jego studio fotograficznym w centrum Paryża (kliknij w obrazek, żeby powiększyć). Na wykonanych z cienkiej stali półkach w wysokim pomieszczeniu ułożonych jest 60 tysięcy książek, głównie o modzie i sztuce. Lagerfeld przechowywał wszystkie książki w poziomej pozycji. Dostęp do najwyżej położonych możliwy jest dzięki ruchomej platformie na kółkach oraz wąskim schodom prowadzącym na podesty. „Zapach świeżo wydrukowanej książki to najlepsze perfumy na świecie” – twierdził projektant. Można więc sobie wyobrazić, jak pachnie w jego bibliotece.
8. Imponującą wielotysięczną kolekcję dzieł, głównie fantastycznych, posiada Neil Gaiman. Z chęcią zgodził się sfotografować swoje książkowe i komiksowe królestwo. Jak sam zaznacza, to zaledwie część zbiorów, zgromadzona w piwnicznej części domu, druga biblioteczka znajduje się jeszcze na piętrze.
Część 2: Biblioteki świata
1. Biblioteka George’a Peabody’ego, Baltimore, Stany Zjednoczone
Biblioteka George’a Peabody’ego na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa została zbudowana w 1856 roku. Biblioteka słynie między innymi z majestatycznym atrium o wysokości pięciu pięter, całkowicie wypełnionego książkami, a także przeszklonego dachu, dzięki któremu wnętrze wypełnia naturalne światło.
2. Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, Waszyngton, Stany Zjednoczone
Początki największej instytucji tego typu na świecie sięgają 1800 roku, gdy prezydent John Adams przeniósł tam zbiór książek prawniczych i literatury klasycznej z siedziby klubu literackiego w Filadelfii. Sercem biblioteki jest czytelnia znajdująca się w budynku im. Thomasa Jeffersona. Co ciekawe, oprócz imponujących archiwów obejmujących 29 milionów książek, 58 milionów rękopisów oraz 12 milionów fotografii, w Bibliotece Kongresu znajduje się także największy zbiór polskich książek w Stanach Zjednoczonych.
3. Biblioteka Trinity College, Dublin, Irlandia
Najstarszy uniwersytet w Irlandii powstał z rozkazu królowej Elżbiety I w 1592 roku. Jego biblioteka jest jednak nieco młodsza, gdyż jej budowę rozpoczęto dopiero w 1712 roku. Obecnie jest ona największą biblioteką w Irlandii, a jej dumą jest zwłaszcza Długa Sala o długości 65 metrów, w której znajduje się około 200 tysięcy woluminów i manuskryptów, a także odręcznie napisany egzemplarz Ewangelii.
4. Stanowa Biblioteka Południowej Australii, Adelajda, Australia
Skrzydło Mortlock, należące do Stanowej Biblioteki Południowej Australii, uznawane jest za jeden z najpiękniejszych budynków na świecie. Powstało w 1884 roku i początkowo pełniło funkcję biblioteki publicznej, muzeum i galerii sztuki. Obecnie jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Adelajdy. I to nie tylko dla moli książkowych.
5. Benedyktyńska biblioteka w Admont, Austria
W położonym wśród gór klasztorze od 1074 roku gromadzone są książki i manuskrypty. Dziś biblioteka w Admont może poszczycić się największym na świecie księgozbiorem benedyktyńskim. Budynek biblioteki zaprojektował barokowy architekt Józef Hueber Grazer, a jego sklepienia i ściany zdobią piękne freski autorstwa urodzonego w Warszawie Bartolomeo Altomonte.
6. Biblioteca Joanina w Coimbrze, Portugalia
Od XVIII wieku zebrano w bibliotece ponad 250 tysięcy dzieł. Położona na kampusie uniwersyteckim powstała na polecenie ówczesnego króla Portugalii. Wykonane niemal w całości z drewna wnętrze barokowej biblioteki co roku przyciąga rzesze turystów. Uwaga: najlepiej zwiedzać kompleks nocą, bo w murach budynku mieszkają nietoperze, które po zachodzie słońca polują na insekty zagrażające bezcennym zbiorom.
7. Biblioteka Escorial w Madrycie, Hiszpania
Pół godziny drogi od Madrytu mieści się zbudowany z szarego granitu zespół pałacowy-klasztorno-biblioteczny. Biblioteka Escorial zachwyca przede wszystkim freskami zdobiącymi sklepienia oraz licznymi globusami. Jej drewniane półki przechowują około 40 tysięcy ksiąg i manuskryptów.
8. Biblioteka Królewska w Kopenhadze, Dania
Ceglany budynek biblioteki powstał w XIX wieku w ogrodach królewskich w miejscu dawnego kanału portowego. To tu znajdują się oryginalne rękopisy Karen Blixen i Hans Christian Andersen. Na początku lat 90. do zabytkowego budynku dobudowano część z czarnego granitu i przyciemnionego szkła. Nazywana Czarnym Diamentem biblioteka jest dziełem architektów z pracowni Schmidt, Hammer & Lassem.
9. Biblioteka Miejska w Stuttgarcie – Stuttgart, Niemcy
Zgubiłeś się w Stuttgarcie? Na pewno bez problemu znajdziesz Bibliotekę Miejską. Ta dziewięciopiętrowa szklana struktura, przypominająca kostkę Rubika, lśni perłowo w dzień, jarzy się o zachodzie słońca i świeci na niebiesko w nocy.
Z kobaltową fasadą mocno kontrastuje wnętrze, które zostało zaprojektowane prawie całkowicie w nieskazitelnej bieli. Pewnie nie uwierzysz, ale biblioteka wcale nie jest zimna i kliniczna – półki pełne książek i czytelnicy przynoszą ze sobą kolory i życie do tego modernistycznego imperium książek.
10. Biblioteka Sainte Geneviève – Paryż, Francja
Kiedy budowa Biblioteki Sainte Geneviève w Paryżu została ukończona w 1850 roku, była ona uważana za jeden z najlepszych i najpiękniejszych na świecie budynków kultury, z wyróżniającą sie współczesną architekturą i żelaznymi zdobieniami. Ponad 150 lat później budynek nie może zostać określony mianem „współczesnego”, ale jego piękno i elegancja są niezaprzeczalne.
11. Chińska Biblioteka Narodowa – Pekin, Chiny
Z ponad 31-milionową kolekcją książek Chińska Biblioteka Narodowa w Pekinie jest największą biblioteką w Azji. Ale nie tylko jej zbiory robią wrażenie. W środku znajdziesz czteropiętrową czytelnię, która jest prawie zawsze pełna studentów przygotowujących się do egzaminów.
Pomimo tłumów, dzięki restrykcyjnie przestrzeganemu zakazowi rozmawiania, jedyne co usłyszysz, to klikające klawisze laptopów.