PRZESZŁOŚĆ

SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM TADEUSZA KOŚCIUSZKI

W ŚWIĘTOCHŁOWICACH

- 3 czerwca 1879 r. - położenie kamienia węgielnego pod budowę szkoły na podarowanej przez hrabiego ziemi, w pobliżu Rawy.

- 16 sierpnia 1881 r. - poświęcenie budynku nowej szkoły przez radcę duchownego ks. Edwarda Delocha z Królewskiej Huty. Właśnie w tym najstarszym zachowanym budynku oświatowym w centrum Świętochłowic, zaczęła się historia Czwórki. Szkoła liczyła 6 klas i 6 mieszkań dla nauczycieli. Koszt jej budowy wyniósł 33 tys. marek, z czego 1400 pochodziło z Funduszu Wolnych Kuksów. Mieściła się w dwu budynkach. Realizowała program szkoły sześcioklasowej i, zgodnie z  postanowieniem rejencji z czerwca 1876 r., wielowyznaniowej. Naukę uczniom i pracę nauczycielom, wtedy adjuwantom – Langfortowi, Wranikowi, Krausemu, Gabrielowi, Frenzelowi, Pachnikemu, Ulrichowi i Kontnemu - organizował od 1886 r. kierownik Konieczny.

- 1896 r. - w Czwórce zaczęła funkcjonować szkoła koedukacyjna. Do czasu nadania Szkole numeru IV, co stało się, wg zachowanych Katalogów, najwcześniej w 1918 r., w Czwórce działała szkoła koedukacyjna.

- 1 kwietnia 1907 r. w Czwórce rozpoczęła działalność Kupiecka Szkoła Dokształcająca. Pod kierownictwem p. Krawca 130 uczniów poznawało tu tajniki stenografii, prowadzenia korespondencji, prowadzenia ksiąg, nauki o wekslach i państwie.

- po 1909 r.- zaczęła działać męska szkoła nr VII. Na przełomie wieków funkcję rektorów Szkoły nr VII pełnili panowie Scholz i  Wecker, a w skład grona pedagogicznego wchodzili nauczyciele: Bartke, Becker, Chromy, Döerfel, Gründel, Gündrüm, Hantke, Hartsch, Hillebrand, Kubitza, Kusch, Müller, Neuman, Obst, Piecha, Potyka, Wiecha, i  Zajonz. Program edukacyjny obejmował: historię Kościoła, znajomość Biblii i  katechizmu, rachunki, czytanie, piękne i  poprawne pisanie, historię naturalną, geografię, przyrodę, rysunki, śpiew, gimnastykę a także robótki ręczne dla dziewcząt. Ocenie podlegały także zachowanie i pilność uczniów, którzy kończyli naukę w terminie wiosennym lub jesiennym.

- 30 września 1910 r. - z inicjatywy Związku Sportowego, Związek Szkolny nabył za 10 tys. marek grunt nad Rawą i w latach 1911 – 1913 wybudował tam „ćwicznię”, tj. salę gimnastyczną, pierwszy i przez długie lata jedyny w Świętochłowicach obiekt szkolnej kultury fizycznej. Obok wybudowano sześcioklasową szkołę, mieszczącą także symultaniczną szkołę dla 84  niepełnosprawnych umysłowo dzieci nr 7 pod  kierownictwem nauczyciela Paula - kamień węgielny szkolnictwa specjalnego w centrum Świętochłowic. Na początku XX w. w Czwórce działały zatem szkoły VII i 7. Nowy budynek szkolny, budynek z 1881 i sala gimnastyczna ze względu na bliskość położenia przez lata podlegały skutecznemu procesowi integracji, tworząc dziś bazę lokalową SP nr 4 im. Tadeusza Kościuszki.

- 1916 r. - zawieszenie pracy Szkoły Dokształcającej, mieszczącej się w budynku Czwórki. Cztery miesiące później szkoła przestała istnieć.

- 1917 r. - salę gimnastyczną zmieniono w magazyn.

- 9 grudnia 1920 r. - zakończenie działalności szkoły dla niepełnosprawnych umysłowo dzieci. Jedną z nich była działająca w murach dzisiejszej Czwórki Publiczna Szkoła Powszechna nr VI im. Karola Miarki dla mniejszości językowej niemieckiej.

- 1935 r. do Publicznej Szkoły Powszechnej nr IV im. Tadeusza Kościuszki uczęszczało 701 uczniów, w tym 624 chłopców. Przewagę chłopców można tłumaczyć wcześniejszym, przynajmniej od 1918 r., funkcjonowaniem w Szkole placówki typowo męskiej.

- 1918 r. do 1928 r. roku naukę w IV Szkole Powszechnej Męskiej rozpoczęło 1481 chłopców. W 1918 r. program szkoły obejmował: religię, czytanie, pisanie, rachunki z geometrią, historię naturalną i  fizykę, geografię i historię, rysunki, śpiew, gimnastykę i roboty. Oceniano także zachowanie, pilność i porządek zewnętrzny uczniów, z czasem zastępując trzy oceny jedną za zachowanie. W tym czasie funkcję kierownika Szkoły nr IV pełnił Franciszek Żuława, a w skład grona pedagogicznego wchodzili nauczyciele: Genowefa Bełtkówna, Józefa Cichówna, Maria Cichówna, Stefan Coner, Władysław Czarnik, Mikołaj Gorczyca, Paweł Gorzoła, Zbigniew Grzesik, Józef Kostecki, Karol Kozubal, Maksymilian Łatacz, Roman Masztelarz, Janina Matyjanka, Antoni Nogaj i Franciszek Nowak.

- 1937 r. - dwa lata przed wybuchem II wojny światowej w Czwórce rozpoczęła działalność trzecia placówka oświatowa - polska Publiczna Szkoła Powszechna nr 10.

- 1939 r. – od 1 września do końca października zarząd wydał 142 zarządzenia, także te dotyczące likwidacji polskich szkół. W tym czasie Czwórka podzieliła los innych placówek edukacyjnych i stała się szkołą niemiecką przeznaczoną dla dzieci osób narodowości niemieckiej lub przyznających się do niej.

- 1940r. – od stycznia do marca na  zorganizowany w Czwórce na dodatkowy kurs języka niemieckiego uczęszczało 369 uczniów. Zajęcia prowadzili nauczyciele: Vittoria Kazpar, Knoepffler, Kronsted, Mazur i  Muschik.

- 1945 r. - już w marcu sprawna organizacja administracji w Świętochłowicach pozwoliła uruchomić większość szkół powszechnych, tym bardziej, że do miasta wracali przedwojenni nauczycieli i kierownicy. W Czwórce rozpoczęły działalność dwie Publiczne Szkoły Powszechne: nr IV im. Tadeusza Kościuszki i  nr 5 im. Karola Miarki. Kierownictwo pierwszej powierzono legendzie świętochłowickiej oświaty, Franciszkowi Miśkiewiczowi, w późniejszych latach Leonowi Białeckiemu, drugiej Stanisławowi Rynio, którego w roku 1949 zastąpił Władysław Czarnik.

- 1946 r. w Czwórce powstaje pierwsza w mieście klasopracownia fizyczno – chemiczna, z której wymiennie korzystało sześć świętochłowickich szkół.

- 1948 r. - w Polsce ujednolicona została organizacja szkolnictwa podstawowego. W całym kraju Publiczne Szkoły Powszechne przekształciły się w siedmioklasowe Szkoły Ogólnokształcące Stopnia Podstawowego, by w latach 60 wrócić do systemu ośmioklasowego.

- 1951 r. – szkoły w Świętochłowicach otrzymały nową numerację. Obie, tworzące Czwórkę, szkoły zachowały stare numery i  zaczęły w nowej rzeczywistości administracyjnej funkcjonować formalnie jako Szkoły Ogólnokształcące Stopnia Podstawowego nr 4 i nr 5. Rozdział utrzymywał się do roku 1970, kiedy obie szkoły w naturalny sposób ze względu na bliskość położenia, wspólne budynki i wspólnych nauczycieli połączono w jedną SP 4/5 im. Tadeusza Kościuszki.

- 1957 r. - dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Świętochłowicach jako pierwsze na  terenie naszego województwa otrzymały pałeczkę przechodnią Szkolnej Kasy Oszczędności za najlepsze w tym roku szkolnym wyniki oszczędzania.

- 1958/ 59 r. - zakład opiekuńczy KWK Polska przekazuje Czwórce proporzec za dobre wyniki w nauce. W kolejnych latach Szkoła konsekwentnie buduje swoją pozycję, przez długie lata wiodącej placówki szkolnej, raz po raz zajmując pierwsze miejsca pod  względem wyników nauczania w mieście.

- 1960 r. – uruchomienie w Czwórce jednej z  trzech szkół powszechnych dla dorosłych oraz kursów dla analfabetów.

- 1967/68r. -powstanie szkolnego boiska.

- 1974 r. - z inicjatywy Rady Młodzieżowej w Szkole rozpoczyna działalność Klub Uczniowski.

- 1976 r. - za osiągnięcia dydaktyczno – wychowawcze Czwórka otrzymuje sztandar, symbol historii i tradycji, znak łączący opuszczających progi, obecnych oraz przyszłych jej uczniów i wreszcie powód do  dumy. Czwórka otrzymała bowiem sztandar jako pierwsza szkoła w mieście. Ufundowało go Przedsiębiorstwo Robót Antykorozyjnych PW, nowy zakład opiekuńczy Szkoły. Dyrektor Przedsiębiorstwa Robót Antykorozyjnych PW - Maksymilian Wicher w imieniu załogi wręczył sztandar dyrektor szkoły Gabrieli Bosek. W tym samym roku w wyniku kolejnej reorganizacji sieci świętochłowickich placówek oświatowych SP 4/5 przekształciła się w znaną dziś SP 4 im. Tadeusza Kościuszki i jako taka wkroczyła teraźniejszość.
- 1 września 2013 roku - Czwórka zmienia adres . Szkoła przeniosła się z ulicy Szkolnej 10 na ulicę Szkolną 17 do nowszego budynku.